Back to blog

Met een nieuwe lockdown voor de deur was het afgelopen weekend erg druk in de Belgische winkelstraten. Op de foto’s in de pers zag je een grote mensenzee op de Meir in Antwerpen, maar hoe waarheidsgetrouw is die foto? Er zijn namelijk een paar kleine trucjes waarmee je de waarheid naar je hand kan zetten.

Een foto geeft nooit een volledig beeld weer, maar enkel wat de fotograaf wil dat jij ziet. Het is dus belangrijk dat je fotografie ook op die manier bekijkt. Het is en blijft een kunstvorm en geen advocaat van de waarheid. Net zoals bij een schilderij is de compositie het belangrijkste voor de fotograaf. De waarheid komt pas op de laatste plaats. Maar in de fotojournalsitiek wordt net wel een beeld van de waarheid verwacht, terwijl dat onmogelijk is. Als fotograaf heb je de sleutel in handen om het beeld te maken zoals je wil en moet je hoe dan ook de keuze maken ‘welke waarheid’ je laat zien.

Voor alle duidelijkheid: we willen niet beweren dat het niét druk was op de Meir op dat moment. De fotografen en de media hebben goede redenen om deze situatie op deze manier in beeld te brengen. We willen er alleen op wijzen dat deze beeldtechnieken bestaan, en dat je als ontvanger van nieuws kritisch moet kijken.

De keuze van het objectief bepaalt op voorhand al hoe het beeld er zal uitzien. Als je een foto maakt met een breedhoekobjectief zal je heel veel informatie over de setting krijgen. Je gezichtsveld is veel breder en je kan afstanden tussen objecten en personen beter inschatten.

Zoals je op bovenstaande foto kan zien zie je duidelijk dat de rechtse persoon dichter bij de camera staat dan de linkse persoon. De handen verschillen duidelijk in grootte en je ziet veel van de omgeving.

In tegenstelling tot de eerste foto is deze foto gemaakt met een telelens. Je ziet veel minder van de omgeving en ook het gevoel van afstand valt weg. Zo lijken beide personen naast elkaar te staan en een high-five te geven terwijl ze in werkelijkheid op anderhalve meter afstand van elkaar staan.

Dat is ook de techniek die door persfotografen voortdurend wordt gebruikt om hun verhaal kracht bij te zetten. Door een eenvoudige objectiefkeuze kan je bepalen welk nieuwsbericht je maakt. Als je de invalshoek ‘Veel volk op de Meir’ kiest, kan je met een telelens jouw artikel kracht bij zetten. Maar anderzijds kan je op diezelfde locatie en tijdstip met een breedhoeklens fotograferen en de titel ‘Verwachte stormloop op Meir blijft uit’ gebruiken. De waarheid is dus nooit zo duidelijk als het lijkt. Je moet altijd kritisch naar beelden kijken.

In het wielrennen komt dit effect ook vaak voor bij massasprints. Al is het dan niet vrijwillig. Het is levensgevaarlijk om met een motor voor een sprintende massa te rijden die tegen 70 kilometer per uur sprint. Daarom wordt de productie gedwongen om een vaste camera achter de finishlijn te plaatsen en een telelens te gebruiken om de renners goed in beeld te hebben. Bijvoorbeeld bij de laatste Ronde Van Vlaanderen. Die ontaardde in een spannende sprint tussen Mathieu van der Poel en Wout Van Aert. Op de vaste camera die de laatste 100 meter in beeld bracht is haast niet te zien wie op dat moment eerste rijdt, terwijl je in de herhaling van het helikopterbeeld goed ziet dat van der Poel de hele tijd op kop lag. Zo zie je maar dat perspectief een wereld van verschil kan maken.

Het zal je niet verbazen dat er ook in films allerlei technieken worden toegepast om een beeld te creëren. In de bekende film ‘Lord of the Rings’ hebben ze hun hoofd moeten breken om hobbit Frodo en tovenaar Gandalf, die in de film erg verschillen qua grootte, over elkaar te plaatsen aan tafel. Als dit met een vaste camera zou zijn gefilmd was dat niet zo moeilijk geweest. Maar in films wordt er graag gebruikt gemaakt van wat camerabeweging. Zo gingen de filmmakers van New Line Cinema wel erg ver om tot dat resultaat te komen. Zowel de camera als Frodo werden op een dolly geplaatst. De dolly van Frodo maakte de exacte tegenbeweging van de camera en zo lijkt Frodo stil te blijven in beeld. Bekijk hier de beelden van achter de schermen.